πόσο;

πόσο κρατάει μια Μεγάλη Πέμπτη
και πόσο η Ανάσταση αργεί

εύχομαι ΠΑΝΤΩΣ Ανάσταση

άντε έλα

άντε έλα

σχέση απώλειας

δεν βιώνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο την απώλεια. γιατί δεν βιώνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο την σχέση. γι' αυτό. η απώλεια δεν υπάρχει για όλους. δεν είναι τραγικό;

και δεν μιλώ μόνο για τις σχέσεις τις διαπροσωπικές. δεν μιλώ για τους "επώνυμους" συγγενείς (η σύζυγος, τα αδέρφια, τα παιδιά κλπ), τους "λοιπούς" συγγενείς, τους φίλους, τους γνωστούς...

μιλώ για τις σχέσεις. και οι σχέσεις -εκτός από πρόσωπα- υπάρχουν, γεννιούνται και με τόπους, με καταστάσεις, με μυρωδιές, με ήχους, με κείμενα, με λόγια, με αντικείμενα, με...τα πάντα.

κι εδώ είν' το θέμα. πόσο χώρο αφήνω, για να δημιουργηθεί σχέση. πόσο έχω τα μάτια μου ανοιχτά, πόσο λειτουργούν οι αισθήσεις μου...αυτό το θαύμα που λέγεται "αισθήσεις"...

η σχέση έχει πομπό και δέκτη, ποτέ το ένα απ' τα δύο και ποτέ με ξεκάθαρο ρόλο. κι είναι οι σχέσεις αυτό που λέμε ζωή. κι είναι οι κάθε είδους σχέσεις αυτό που λέμε ζωή. κι αναρωτιόμουνα πόσο καιρό έχω να δημιουργήσω σχέση με κάτι. πόσο καιρό έχω να είμαι διαθέσιμη σε κάτι νέο, σ' οτιδήποτε χωρίς απολαβές.

η σχέση γεννιέται όταν αφήνω χώρο κι όταν αφήνω χρόνο. μόνο έτσι, δεν υπάρχει άλλος δρόμος.και πότε ήταν η τελευταία φορά που άφησα χώρο και χρόνο σε κάτι; μήπως γι' αυτό δεν μας βολεύει η νοσταλγία κι η ανάμνηση; γιατί όταν είμαι μικρός, παιδί, έχω περισσότερο χώρο και χρόνο και δεν έχω μάθει να φοβάμαι, να κουμπώνομαι, να υποπτεύομαι. και με τις σχέσεις που έχω κάνει πορεύομαι μια ζωή, ανατρέχοντας πάντα σ' αυτές τις ίδιες και τις ίδιες, πιστεύοντας ότι ναι, έχω κάνει σχέσεις, έχω ζήσει, έχω.

και πόσες από αυτές τις σχέσεις ήταν δική μου επιλογή, δημιουργήθηκαν επειδή εγώ το προκάλεσα ή επειδή εγώ το δέχτηκα, αλλά δεν μου φορέθηκαν εκ των συνθηκών; κι αν είναι έτσι, πόσες και ποιές είναι οι πραγματικές σχέσεις, και μέχρι που θα ανατρέξω να τις βρω;

πονάω για τις απώλειες και βιώνω τις απώλειες και μου λείπουν οι σχέσεις. μου λείπουν οι σχέσεις κι όχι η ανάμνηση των σχέσεων. και λέω να ξεκινήσω κάτι για μένα ξανά. σαν παιδί. όσο μπορώ. αυτό που συμβαίνει, το ο,τιδήποτε, να το αφήνω να συμβεί, να του δίνω χώρο και χρόνο, να μένει το βλέμμα μου εκεί και να παρατηρώ, να αμβλυνθούν οι ρυθμοί μου, κι ίσως αυτό είναι που λέω ζωή.

εγώ ξέρω κάποιον που έζησε...κι έκανε αυτό ακριβώς που προσπαθώ να κάνω. και τώρα που δεν υπάρχει το κατάλαβα. αυτό κι αν είναι παρακαταθήκη.

...

προσπάθησα να γράψω τον Παράδεισο
μην κουνηθείς
άσε τον άνεμο να μιλήσει
αυτό είναι Παράδεισος
Οι θεοί ας συγχωρήσουν ό,τι έχω κάνει
αυτοί που αγαπάω
ας προσπαθήσουν να συγχωρήσουν ό,τι έχω κάνει
ΕΖΡΑ ΠΑΟΥΝΤ

με αφορμή

Γιατί, τι είναι ο θάνατος; Στο επίπεδο του λόγου όλοι γνωρίζουμε ότι θα πεθάνουμε. Κάθε θάνατος, ακόμα κι ο πιο οδυνηρός, είναι θάνατος κάποιου άλλου, όχι δικός μας. Όταν σκεφτόμαστε το θάνατό μας, τον σκεφτόμαστε σαν λόγο, σαν αφαίρεση, ή οπτικά, σαν ταινία ή σαν βίντεο. Αυτό που συνήθως μας είναι ανεκτό, είναι η φαντασίωση του να κοιτάμε το εαυτό μας νεκρό ή του να παρακολουθούμε την κηδεία μας. Και τότε βέβαια θεώμεθα τον θάνατό μας ως θάνατο κάποιου άλλου. Η συνήθεια του να βλέπουμε όλους τους θανάτους ως θανάτους άλλους, και του να σκεφτόμαστε τον δικό μας θάνατο με τον ίδιο τρόπο που σκεφτόμαστε το πονεμένο πόδι ενός άλλου, δεν μας εμποδίζει να γευτούμε την εμπειρία ενός σωματικού θανάτου όταν δεν μπορούμε πια να διχαστούμε, όταν δεν ισχύει πια το "πεθαίνω σαν άλλος".

Πεθαίνεις ως ο εαυτός σου, αλλά μαζί σου πεθαίνει κι ο κόσμος. Πεθαίνω μέσα σε κάτι που δεν είναι απλώς εγώ. Πεθαίνω στον κόσμο. Γιατί ο κόσμος πεθαίνει μαζί μου. Όταν νιώθεις έναν πόνο που βουλιάζει την καρδιά, τότε το παν χάνεται μαζί με τον πόνο. Δεν μπορούμε να μιλάμε για τον θάνατο ως ανακούφιση. Υπάρχει ο φοβος του μη όντος. Δηλαδή της απουσίας.

"Όταν η ψυχή φεύγει απ' το σώμα", έγραψε ο Ραβίνος Ελιέζερ τον 8ο αιώνα, "μια κραυγή απλώνεται απ' τη μια άκρη του κόσμου στην άλλη, μα η φωνή δεν ακούγεται".

με αφορμή κάτι σημερινό, μια νέα απουσία, για όλες τις μνήμες που δεν εξηγούνται γιατί είναι σωματικές. γιατί μου λείπει ο μπαμπάς μου